Cka mund te konstatohet me anė te psikodiagnostikes, cilat metoda shfrytezohen, a bėhet me anė tė ndonji aparati apo detektori etj.
Hermann Rorschach psikiater Zvicerian i lindur nė vitin 1884 nė Zurich (Cyrih) dhe vdiq me 1 Prill tė vitit 1922 nga njė semundje e zorres sė verber.
Babai i Hermann Rorschach ishte njė puntorė i cili mirrej me lyerjen e shtepive dhe ky filloj qė edhe vetė tė mirret me ketė.
Nė shkollė e quanin me njė emerė Klex qė do tė thotė brush e ngjyrosjes.
Ne atė kohė femijet zvicerrian luanin shpesh me njė leter dhe me njė brushė ku permes kesaj vizatonin njė figurė si shembullė ndoj shpezė,pupla etj, gjė e cila e bėri ketė qė tė interesohet dhe tė studjoj rrethė mentalitetit dhe mendimit tė femiut.
Njė kohė ky punoj edhe nė Rusi , por pjesen me tė madhe ne Zvicerr.
Filloj tė studijoj psikodiagnotistiken duke u bazuar nė brushat e njgyrosjes qė nga viti 1910 dhe mė pas vazhdoj prapė nė vitin 1919.
U bė edhe i vlersuar nė botė me metoden e tij kontraverziale qė thirrej testi i Rorschachit.
Kjo metodė pėrshkruhet nė librin klasik tė botuar nė vitin 1921 (Psychodiagnotistik), por botimi i parė ishte vetem njė fiasko , dhe pas vdekjes sė Rorschach u rritė interesimi pėr testet dhe librin dhe se libri u botua me mijera herė pas kesaj .
Por tė kalojmė mė hollsishtė nė sqarimin e pyetjes sė juaj.
Psikodiagnotistika ėshtė = tė ndajė, tė dignotizojė pėr ata njerez tė cilet nuk kan kerkuar pėr ketė dhe tė tillet janė vetem deskriptiv tė cilet nuk kan tė bejnė asgjė me patologji , por qė janė analizuar si tė tillė , dhe se kjo ėshtė nje skenario me e komplikuar qė une do ta paramendoja.
Analiza Psikologjike janė t e bazuara nė Psikodiagnotistiken si test psikologjik , nė qeshtjet psikosociale, qė kan edhe lidheshmeri mė qeshtjet juridike dhe rastet e vlersimit juridik , do tė thorė janė nė vlersimin e kapacitetit personal tė shendetit tė njeriut,ose tė padrejtesis sė trajtimit tė tij,ka raste qė edhe tė burgosurit , kriminelet , patjeter kalojnė ne njė test tė tillė ne menyrė qė tė kenė denimin , trajtimin dhe gjykimin e merituar nė bazät shendetsore psiqike .
Diagnozat e ndryshme tė cilat edhe i etiketojnė femijet dhe tė rriturit ne menyrat e padrejta dhe ato tė padeshuriruara janė tė renda qė ti bajnė ne veten e tyre, dhe ai i clili i largohet sigmatizimit tė vegjelve , rekomandohet qė tė provojė njė pershkrim produktiv dhe me ketė ta perdorė njė diagnotistikstrukturale e cila ėshtė njė formė tradicionale e psikodiagnotistikes e cila nuk e patalogjizon ose nuk e fut nė ndoj rangė pa pershkrim dhe pa e berė dallimin ne mes tė individit me strukturat dimenzionale tė ndryshme psiqike.
Psikodiagnotistika , nė fjalė diagnotistikstrukturale nuk ėshtė as patologjike ose e renditur nė ketė rangė por thjeshtė njė deskriptiv shkencorė, dhe ata tė cilet e mesojnė njė analizė tė tillė dhe tekniken e pershkrimit tė ketij , janė tė rekomanduar qė tė mesojnė sa mė shumė nga e kaluara e tyre dhe dhe prejardhjen e ketij historiati, sepse pėr tė perdorur diagnotistiken strukturale ose trajtimin patologjik nuk ėshtė edhe keshillė e preferuar.
Nje vendim ose shqyrtim duhet tė behet cdo here para se njė trajtim i njė problemi psiqik tė fillon trajtimin..
Kur kerkusi (pacenti qė kerkon) ėshtė njė i rritur i cili permes njė bisede tė vendimit se cka dhe si do tė behet ose trajtohet ky pacient pra ne njė bisedė ku analizohen se cilat probleme i perjeton pacinenti , cka dhe sa kohė mundet ai qė kerkon tė i kushtoj zgjidhjes sė problemit.
Psykodiagngotistika tė themi njė vendim nga ana e njė problemi psiqik vazhdon nė menyren mė tė madhe sesa shqyrtimi psikologjik gjė nė tė cilen si objek janė femijet ose tė rinjet pėr brengosje ose shqetesime ne jeten e tyre ne mesin shoqerorė dhe atė nė pergjithesi..
Femijet ose te rinjet munden qė shpesh nuk i perjetojnė problematikat e veta nga vetvetja , por ėshtė rrethi qė i benė kėta qė tė mos jenė mirė, ose nga ana e asaj qė tė jenė tė lidhur ne mbrendesin e vetė , tė jenė tė deprimuar, ose qė tė reagojnė nė menyren agresive.
Njė shqyrtim psikologjik nė ketė rast ju ofron tė rinjeve ose femijeve mundesin qė tė shprehen me ose pa fjalė.Kur tė rriturit flasin, femijet lozin dhe mė pas i shprehin ato veshtirėsi qė i perjetojnė nė relacionet e veta.
Pėr femijė qė nga mosha 3-12 vjeq mė se mirti dhe mė se shpeshti u pėrshtatet njė metodė e quajtur Ericametoda si njė metodė e shqyrtimit, ku femijet do tė ndertojnė ose lozin nė njė tė themi kuti tė zallit (reres), dhe kjo mė pas kompletohet edhe me instrumentet e tjera projektive duke e futur ketu edhe metoden kognitive qė tė merret diagnosa e vertet dhe e pershtatur.